Recenzja

Autor: Paweł Smolarz

Kapliczka.pl, czyli wszystko dawniej szło lepiej jak teraz – to spektakl wyreżyserowany przez Mikołaja Grabowskiego, którego premiera uczciła 125-lecie Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi.

Spektakl zaczyna się nietypowo. Aktorzy wchodzą na scenę głównym wejściem mieszając się z osobami, które na salę dotarły tuż przed 19:00. Po chwili wszystkich możemy zobaczyć, siedzących przed kapliczką wyświetlaną na ekranie. Po chwili widzowie stają się świadkami zbiorowej modlitwy. Modlitwa ta ma charakter wylewnych żali i narzekań w stosunku do spraw bieżących  każdego z uczestników niczym kościelna Modlitwa powszechna w czasie Liturgii słowa.

Bohaterowie sztuki to sfrustrowani ludzie, którzy w komiczny sposób pokazują świat XVIII-wiecznej Polski i polskiej szlachty. Karykatury szlachecko-mieszczańskie niestroniące od zabaw, pijaństwa i pełnej wiary w Boga śmieszą i jednocześnie smucą pokazując ówczesną władzę Polski. Widz nie odnajdzie tutaj ścisłego podziału  aktorów na role jednakże to właśnie dzięki wyrazistej obsadzie spektakl, który na pierwszy rzut oka może wydawać się dość chaotyczny zostaje uporządkowany.

Mikołaj Grabowski po za reżyserią i stworzeniem scenariusza, zajął się również dekoracją, kostiumami oraz aranżacją muzyczną. Scenografia nie jest tak bogata jak ówcześnie zastawione stoły na wieczornych zjazdach szlachciców. Dwie ławki, stół i mosiężny krzyż liturgiczny. Kostiumy, w których występują aktorzy są podzielone na dwa rodzaje: kolorowe i krzykliwe oraz stonowane, czyniąc każdą z postaci charakterystyczną. Prawdziwe stroje ówczesnej szlachty pojawiły się na scenie (a dokładniej na projekcji krótkiego filmu) pod koniec spektaklu zaskakując widzów konwencją i  powodując wybuch śmiechu na całej sali.

Spektakl Mikołaja Grabowskiego odbiega zdecydowanie od innych tytułów, które można zobaczyć na deskach łódzkiego teatru. W sposób przewrotny przenosi widza w czasy epoki saskiej wykorzystując teksty ks. Jędrzeja Kitowicza („Opis obyczajów za panowania Augusta III”) i Henryka Rzewuskiego („Pamiątki J.Pana Seweryna Soplicy, cześnika parnawskiego”) oraz swój dystans do zamierzchłych już czasów, z których szczątkowe zachowania dawnej władzy możemy zaobserwować również w obecnej Rzeczypospolitej.